Dental Otoklav Nedir? Ne Amaçla Kullanılır?
Otoklav, basınç altında doymuş su buharı ile sterilizasyonun gerçekleştirildiği cihaza verilen isimdir. Buhar sterilizatörü olarak da adlandırılabilir. Diş hekimliğinde kullanılan otoklavlara “Dental Otoklav” adı verilir.
Otoklav ile sterilizasyon, temel olarak her türlü canlı mikroorganizmayı yok edebildiğinden diş hekimliği için son derece verimli ve etkili bir yöntemdir. Dental aletlerin ve malzemelerin yüzeyindeki bakteriler, sporlar ve patojen bulunan organizmaların tamamı buharlı sterilizasyon işlemi ile arındırılmış olur.
Dental aletlerin sterilizasyonu standart, her gün tekrarlanan, sonuçları doğrulanabilen ve belgelenebilen yöntemlerle yapılmalıdır. Yıllar içinde kuru ısı, kimyasal buhar gibi geliştirilen pek çok yöntem, otoklavlarla gerçekleştirilen buharlı sterilizasyonun yerini alamamıştır.
Diş Hekimliğine Uygun Otoklav Tipleri Nelerdir?
Diş hekimliği malzeme ve aletlerine uygun otoklav tipleri B ve S tipi otoklavlardır. B ve S tipi otoklavların ortak özelliği ön vakumlu olmalarıdır. Bu tip cihazlara buhar verilmeden önce içerisindeki hava ön vakumla çıkarılır. Bu şekilde hava hızlıca boşalır ve buharın sterilize edilecek malzeme ya da alete penetrasyonu kolaylaşmış olur.
B ve S tipi otoklavların en büyük avantajı, sterilizasyon işlemi sonucunda malzeme ve paketlerin kuru olarak çıkmasıdır.
Diş hekimliği için önerilmeyen N tipi otoklavlara “yer çekimli otoklav” ya da “klasik otoklav” adı verilir. Bu tip otoklavlarda sterilizasyon bittikten sonra ısı düşer, buhar suya dönüşür. İçerideki suyun buharlaşması, kabin duvarları ısıtılarak ve kapak açıldığında fazla buharın dışarıya çıkmasıyla sağlanır. Bu durumda sterilize edilen malzeme nemli ve sıcaktır; dolayısıyla diş hekimliğinde N tipi otoklav çok tercih edilmez. B ve S tipi otoklavlarda ise sterilizasyon sonrasında buhar vakumla boşaltılır ve kabin içine filtreden geçirilen hava verilir. Bu sayede sterilize edilen malzeme ve aletler dışarıya kuru olarak çıkar.
Dental malzemenin otoklavdan kuru çıkması aşağıdaki nedenlerle çok önemlidir.
- Islak paketlere değen eller ya da hava veya tozlardan gelen mikroorganizmalar kontamine olabilir.
- Islak paketlerin yırtılma riski yüksektir.
- Aletlerin ıslak kalması korozyona neden olabilir.
B sınıfı otoklavlar, cerrahi aletlerin ve diğer tıbbi ekipmanların sterilize edilmelerine uygundur. Gözenekli malzemeler de B tipi otoklavlarda verimli bir şekilde sterilize edilebilir. S sınıfı otoklavlar genellikle B sınıfından daha kısa çevrim süresine sahiptir ve paketsiz enstrümanlar için uygundur, bu nedenle acil durumlar ve acil operasyonlar gibi hızın ön planda olduğu vakalarda tercih edilirler. Günümüzde gelişmiş B sınıf otoklavlar hem B tipi hem de S tipi sterilizasyon yapabildiği için diş hekimliğinde daha çok tercih edilmektedirler.
Diş Hekimliğinde Sterilizasyonun Önemi
Tekrar kullanılan diş hekimliği aletleri prosedürlere uygun bir şekilde sterilize edilmelidir. Tükürük, kan gibi biyolojik sıvılardan geçen mikroorganizmalar sterilize edilerek potansiyel çapraz bulaşma riski ortadan kaldırılır.
Otoklav kullanılarak yapılan buharlı sterilizasyon hem verimli hem güvenilir hem de ekonomik bir yöntemdir.
Dental Otoklav Alırken Nelere Dikkat etmek Gerekir?
Farklı modeller arasından dental otoklav seçmek, kolay bir karar değildir. Seçeceğiniz otoklavın sterilizasyon işlemlerini eksiksiz ve güvenle gerçekleştirmesi gerekir. Kliniğin ihtiyaçlarına en uygun modeli bulmak için cihazların özellikleri karşılaştırılarak değerlendirilmelidir.
- Otoklav haznesinin iç hacmi önemli bir kriterdir. Sterilize etmeniz gereken malzemeleri alacak kapasitede ve yerleştireceğiniz yerin büyüklüğüne göre seçim yapmanız gerekir.
- Hazne iç hacminin yanı sıra otoklavın bir seferde steril edebileceği yük ağırlık kapasitesi de önemlidir.
- Otomatik otoklavlar yarı otomatik olanlara göre daha kolay kullanılır ama daha pahalıdır.
- Otoklavın bir sterilizasyon süresini tamamlaması için gereken zamana “çevrim süresi” denilir. B sınıfı otoklavların çevrim süresi programa göre genellikle 20 dakika ile 60 dakika arasında değişir. Bazı çift kazanlı yeni modellerde bu süreler daha kısa olabilir.
- Küçük malzemeleri sterilize etmek için tepsi ve raf gibi aksesuarları olan otoklavları tercih edebilirsiniz.
- Garanti ve teknik servis olanakları olan bilinen bir markayı seçmek avantajlıdır.
Unutmayın, 1991 yılından beri tüm Türkiye’ye diş sağlığı ile ilgili cihaz ve sarf malzemeleri temin edip, satış öncesi ve sonrası her süreçte destek veren Metco Dental, Dünya’nın Bir Numaralı markalarıyla diş hekiminizin en büyük destekçisidir.
Danışmak istediğiniz tüm konularda; metco@metcodental.com adresine mail atabilir veya 0216 345 7424 numaralı telefonu arayarak bilgi alabilirsiniz.
